Szymon Bojko na uroczystości z okazji swoich 90. urodzin, Warszawa luty 2007

Publikacja zawiera charakterystykę polskiego środowiska artystycznego w Stanach Zjednoczonych od końca XIX w. do 1980 r. Szymon Bojko podkreśla znaczenie roli, jaką odegrali artyści polscy oraz artyści polskiego pochodzenia mieszkający w USA we współczesnej sztuce amerykańskiej. Materiały wykorzystane w książce - korespondencja z artystami, rozmowy, nagrane wywiady, relacje z wernisaży, wizyty w atelier - są efektem wieloletniej pracy autora podczas której czterokrotnie odwiedził Stany Zjednoczone oraz Meksyk, gdzie szukał śladów zmarłej tam, w Cuernavaca, Tamary Łempickiej. W kolejnym rozdziale zatytułowanym "Portrety" naszkicowane zostały sylwetki 35 artystów: malarzy, rzeźbiarzy, fotografików. Grupując nazwiska w poszczególnych rozdziałach-portretach autor zastosował klasyfikację pokoleniową, gdzie korzenie stanowią artyści pochodzący z terenu zaborów: rosyjskiego, austriackiego i pruskiego (Tamara de Łempicka, Zygmunt Menkes, Theodore Roszak, Stanisław Szukalski, Jack Tworkov). Drugie pokolenie, urodzone na ziemi amerykańskiej, wywodzi się z rodzin emigrantów przybyłych z Polski (Richard Anuszkiewicz, Brian Buczak, Emily Pinkowski, Richard Stankiewicz, Stanley Twardowicz, Nell Znamierowski). Trzecie pokolenie to artyści amerykańscy, których rodzice byli Amerykanami polskiego pochodzenia (Joseph Jachna, James Juszczyk, Gerome Kamrowski, Terrence Karpowicz, Rita Kepner, Bill Komoski, Dennis Kowal, Thomas Nozkowski, Pat Oleszko, Edward Paschke, Frank Piątek, Steve Poleskie, Christine Rojek, Mel Someroski, Ted Victoria). Kolejna grupa pokoleniowa wyłania się z emigrantów przybyłych do USA po II wojnie światowej - ludzi o tak podobnych doświadczeniach, jak udział w walkach na różnych frontach, obozy dla dipisów czy późniejsza emigracja (Bronisław Bak, Anna Bialobroda, Ursula von Rydingsvard, Julian Stanczak). Ostatnie pokolenie opisane w "Portretach" to "emigranci czasu pokoju" - Wojciech Fangor, Ryszard Horowitz, Tadeusz Łapiński, Tadeusz Mysłowski, Stanisław Zagórski. Dodatkowo w książce znajdują się noty biograficzne ponad 150 artystów. Całość bogato ilustrowana. Autorem oryginalnego opracowania graficznego książki oraz płyty DVD jest Dariusz Bryl.
Do publikacji załączona jest płyta DVD, zawierająca wersję angielską książki oraz film dokumentalny Voices and Images (Słowa i obrazy), będący zapisem fragmentów rozmów z artystami.
Autor książki, Szymon Bojko jest historykiem sztuki i krytykiem. W latach 1984-2001 prowadził interdyscyplinarne zajęcia z zakresu historii sztuki i wzornictwa XX w. w Rhode Island School of Design w Providence (USA).

Książka wydana wspólnie z Oficyną Wydawniczą Kucharski.

Recenzje

Cz. Karkowski, Polscy artyści w USA, "Przegląd Polski" (Nowy Jork), 30 marca 2007
A. Sławiński, Znani i zapomniani. Polacy w sztuce amerykańskiej, "Głos Uczelni" (Toruń)2007 nr 3

Strona główna