Do 14 maja oglądać można wystawę przygotowaną z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika i towarzyszącą Światowemu Kongresowi Kopernikańskiemu Ze wszech ksiąg najbardziej godna przeczytania… Wokół De revolutionibus Mikołaja Kopernika

 

550. urodziny Mikołaja Kopernika, a także pełna – 480. rocznica jego śmierci, zbiegająca się jednocześnie z rocznicą wydania opus vitae tego wybitnego polskiego astronoma De revolutionibus orbium coelestium, zainspirowały Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (Biblioteka Uniwersytecka), Muzeum Okręgowe w Toruniu, Wojewódzką Bibliotekę Publiczną – Książnicę Kopernikańską oraz Archiwum Państwowe w Toruniu do przygotowania wystawy cennych zabytków piśmiennictwa i grafiki związanych z osobą Mikołaja Kopernika pt. „Ze wszech ksiąg najbardziej godna przeczytania… Wokół De revolutionibus Mikołaja Kopernika”. Ekspozycja powstała przy współpracy z kilkunastoma instytucjami z Polski. 

 

Ekspozycja prezentuje szereg artefaktów, które obok samej istoty odkrycia Kopernika wskazują na recepcję traktatu w ciągu kilku stuleci po jego opublikowaniu. Idea ta wyrażona jest z jednej strony ikonograficznie, w formie wielorakich dowodów czytelniczego zainteresowania konkretnymi egzemplarzami dzieła Kopernika, z drugiej zaś zobrazuje jego wpływ na rozwój wpierw europejskiej, a w kolejnych stuleciach i światowej nauki. Wystawa jest podzielona na pięć części. W pierwszej kolejności oczom zwiedzających ukazują się dzieła, które poprzedziły odkrycie słynnego Toruńczyka: fundamentalne prace starożytności, późnego średniowiecza czy wczesnego renesansu. Kulminacyjną część wystawy stanowią najcenniejsze obiekty – trzy pierwsze wydania traktatu De revolutionibus aż w siedmiu odsłonach (dwa egzemplarze I wydania (Norymberga 1543), pochodzące ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej i Książnicy Kopernikańskiej; trzy egzemplarze II edycji dzieła Kopernika (Bazylea 1566) z obu wspomnianych bibliotek oraz Muzeum Okręgowego w Toruniu i wreszcie dwa egzemplarze III wydania (Amsterdam 1617) ze zbiorów Książnicy i Muzeum). Trzecia część ekspozycji ukazuje dorobek myśli będącej następstwem odkrycia Kopernika, natomiast kolejna, czwarta, stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o recepcję kopernikańskiego traktatu we współczesnym świecie – poprzez ukazanie szeregu wydań De revolutionibus od momentu, kiedy zostało zdjęte z Indeksu ksiąg zakazanych w XIX w. po czasy obecne. Wreszcie piąty, kończący wystawę akcent, to prezentacja blisko setki grafik z okresu od XVI do XX w., przedstawiających różnorakie wizerunki wielkiego Astronoma.

Przygotowany został również katalog: ”Ze wszech ksiąg najbardziej godna przeczytania… Wokół De revolutionibus Mikołaja Kopernika”. Katalog wystawy w Muzeum Okręgowym w Toruniu. Wydawnictwo Naukowe UMK. Toruń 2023 r.
 

Wystawa towarzyszy Światowemu Kongresowi Kopernikańskiemu i zaplanowana jest jako wydarzenie  ogólnopolskie. Realizacja oprawy plastycznej (plansze, projekt wizualizacji wystawy) dofinansowana została z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki – Wsparcie dla bibliotek naukowych” (SONB/SP/546729/2022). W 2023 r., w ramach powyższego grantu Ministerstwa Edukacji i Nauki, Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu przygotuje wystawę cyfrową poświęconą I wydaniu De revolutionibus Mikołaja Kopernika (Platforma Wystaw Cyfrowych na stronie expo.bu.umk.pl.